Thiết bị giám sát hành trình GPS: Không phải “cây đũa thần”!

Chưa thực sự như mong đợi

Theo quy định, tất cả các phương tiện kinh doanh vận tải tuyến cố định liên tỉnh bắt buộc phải lắp đặt thiết bị GPS. Và việc quy định xử phạt vi phạm qua thiết bị hộp đen cũng đã được quy định tại Nghị định 171. Như vậy, theo lộ trình, trước ngày 1.7.2015 xe taxi, xe đầu kéo kéo rơmoóc, sơmi rơmoóc kinh doanh vận tải sẽ phải lắp đặt hộp đen. Còn đối với xe ôtô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế từ 10 tấn trở lên, trước ngày 1.1.2016 và xe ôtô kinh doanh vận tải hàng hóa có trọng tải thiết kế từ 7 tấn đến dưới 10 tấn sẽ phải lắp hộp đen trước ngày 1.7.2016. Các thông tin từ hộp đen của phương tiện được sử dụng trong quản lý nhà nước về hoạt động vận tải, quản lý hoạt động của đơn vị kinh doanh vận tải và cung cấp cho cơ quan Công an, Thanh tra GTVT khi có yêu cầu.

Tuy nhiên, sau gần 2 năm kể từ khi bắt buộc 50.000 xe ôtô khách phải lắp đặt thiết bị GPS đến nay, cơ quan quản lý vẫn chưa có đánh giá về hiệu quả cũng như vướng mắc trong quản lý dữ liệu từ thiết bị này. Trong khi đó, vẫn đang còn nhiều bức xúc xung quanh việc bắt buộc lắp đặt hộp đen, như hộp đen “rởm”; thông tin không thể trích xuất; trục trặc kỹ thuật; độ tin cậy của thông tin dữ liệu…. Nhiều DN vận tải và cơ quan quản lý địa phương đã giãi bày không thể coi hộp đen là “cây đũa thần” để cơ quan quản lý Nhà nước trông đợi và “ép” DN. Một số DN cho rằng, trước đây khi Bộ GTVT chưa có quy định bắt buộc lắp hộp đen thì các DN vận tải tự lắp để quản lý tài sản, lái xe. Từ khi bị buộc phải lắp hộp đen, không ít DN lắp đặt chỉ để đối phó cơ quan chức năng, còn việc hậu kiểm, quản lý từ phía cơ quan Nhà nước chưa thực sự mang lại hiệu quả như mong đợi.

Thực tế nhiều vụ TNGT liên quan đến xe khách, khi điều tra mới phát hiện xe chạy sai luồng, tuyến nhưng cơ quan chức năng không biết. Cụ thể như vụ TNGT thảm khốc xảy ra ở Bát Xát, Lào Cai vào đầu tháng 9.2014 làm 14 người chết, 35 người bị thương, khi phương tiện chỉ được cấp phép chạy Mỹ Đình – TP.Lào Cai nhưng đã chở khách lên thẳng Sa Pa. Điều quan trọng là chiếc xe này có lắp đặt thiết bị GPS, nhưng chỉ đến khi xảy ra TNGT thảm khốc, cơ quan chức năng mới biết xe chạy sai lộ trình.

Cần sự hậu kiểm, đánh giá

Nhiều ý kiến đã cho rằng qua thời gian lắp đặt thiết bị GPS đã bộc lộ rất nhiều bất cập, thông tin thiếu chính xác, thiết bị trục trặc, độ tin cậy chưa cao… Cùng đó nhiều lái xe đã cố tình ngắt thiết bị GPS khi xe đang lưu thông như cơm bữa nên thực chất hộp đen chưa phát huy hiệu quả. Do vậy, phải nâng cao chất lượng của thiết bị GPS cũng như chất lượng, độ tin cậy của dữ liệu để quản lý thay vì quản lý kiểu khiên cưỡng như hiện nay.

Trước đó, tại một cuộc họp của Bộ GTVT, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng cho rằng, cần xem xét lại việc quản lý nhà nước qua thiết bị GPS. Vì nếu lái xe vi phạm mà một tháng sau mới nhận được thông báo và xử phạt thì không có tác dụng nhiều, thậm chí sẽ phát sinh phản ứng. Được biết, hiện tất cả dữ liệu của gần 50.000 xe khách sẽ được truyền dữ liệu về Trung tâm thuộc Tổng cục Đường bộ Việt Nam mỗi ngày. Hàng tháng Tổng cục Đường bộ sẽ gửi kết quả đến các Sở GTVT để làm căn cứ nhắc nhở hoặc xử phạt DN và lái xe vi phạm.

Theo đại diện sở GTVT Hà Nội, việc bắt buộc các DN kinh doanh vận tải khách và hàng hóa bằng xe ôtô phải lắp đặt thiết bị GPS là rất cần thiết. Tuy nhiên, do hạ tầng thông tin chưa tốt, còn thiếu nên phải vừa làm vừa điều chỉnh cho phù hợp. Cùng đó, dù đã có chế tài xử phạt về hành vi vi phạm giao thông qua GPS nhưng chưa chặt chẽ nên chưa có tính răn đe đối với người vi phạm. Tới đây, con số xe ôtô phải lắp đặt thiết bị GPS sẽ tăng lên hàng vạn chiếc, gây áp lực đầu tư không nhỏ lên các DN vận tải vì 1 thiết bị GPS từ 3 – 5 triệu đồng, cùng chi phí bộ máy giám sát, chi phí duy trì hoạt động của thiết bị đang là những rào cản của DN kinh doanh vận tải. Bởi vậy, chưa thể coi việc việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình GPS là “cây đũa thần” trong việc giám sát và quản lý phương tiện của các DN kinh doanh vận tải.
Nguồn tin từ: laodong.com.vn